Bộ Xây dựng đề xuất mức phạt 80-120 triệu đồng cho sai mục đích nhà ở xã hội/công nhân, tăng 1,5 lần.
## Siết Chặt Quản Lý Nhà Ở Xã Hội: Phạt Nặng Hơn Khi Lạm Dụng, Trục Lợi Chính Sách
**Hà Nội** – Nhằm ngăn chặn tình trạng trục lợi và đảm bảo quỹ nhà ở xã hội phục vụ đúng đối tượng, Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực xây dựng. Dự thảo này đưa ra nhiều quy định điều chỉnh và bổ sung đáng kể về việc quản lý, sử dụng nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân, trong đó có việc tăng đáng kể mức phạt cho các hành vi sai phạm.
Theo đó, những cá nhân, tổ chức thuê hoặc thuê mua nhà ở xã hội mà không sử dụng căn hộ với mục đích để ở cho bản thân hoặc các thành viên gia đình trong thời gian giao kết hợp đồng sẽ phải đối mặt với mức phạt hành chính từ 80 đến 120 triệu đồng. Mức phạt tương tự cũng áp dụng cho các trường hợp tự ý bán, cho thuê lại nhà ở xã hội trái quy định hoặc chuyển nhượng hợp đồng một cách bất hợp pháp.
Đối với nhà lưu trú công nhân tại các khu công nghiệp, người thuê nếu tự ý cho thuê lại hoặc chuyển nhượng hợp đồng thuê trái quy định cũng sẽ chịu mức phạt tương đương. Ngoài nghĩa vụ nộp phạt, người vi phạm còn buộc phải hoàn trả toàn bộ các khoản thu lợi bất chính và phải chấm dứt hợp đồng thuê hoặc thuê mua ngay lập tức nếu vi phạm vẫn đang diễn ra.
Bộ Xây dựng cũng đề xuất mức phạt từ 60 đến 80 triệu đồng đối với các chủ nhà lưu trú công nhân nếu vi phạm các quy định như cho thuê không đúng đối tượng, không tuân thủ các điều kiện cho thuê đã được ban hành, áp dụng mức giá thuê vượt quá khung giá do UBND cấp tỉnh quy định, hoặc không lập hợp đồng thuê theo đúng yêu cầu. Bộ Xây dựng nhận định đây là nhóm vi phạm phổ biến, đặc biệt trong bối cảnh thị trường thuê trọ công nhân diễn biến phức tạp, dễ bị lợi dụng để trục lợi.
Các chủ đầu tư dự án cũng không nằm ngoài tầm ngắm của dự thảo nghị định. Hành vi bán hoặc cho thuê mua nhà ở xã hội không đúng đối tượng theo quy định sẽ chịu mức phạt tương tự (80-120 triệu đồng). Nghiêm trọng hơn, nếu chủ đầu tư tự ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho cá nhân để tự xây dựng nhà ở, mức phạt sẽ dao động từ 200 đến 260 triệu đồng. Đối với trường hợp xây dựng vượt quá 20% diện tích dành cho công trình kinh doanh, dịch vụ thương mại hoặc không bố trí đủ quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội theo quy định, chủ đầu tư sẽ bị phạt từ 260 đến 280 triệu đồng. Ngoài ra, họ còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả như bố trí lại quỹ đất hoặc nộp khoản tiền tương ứng.
Các chuyên gia trong lĩnh vực bất động sản nhận định, việc tăng cường các chế tài xử phạt là vô cùng cần thiết để hạn chế tối đa tình trạng lạm dụng chính sách. Điều này không chỉ giúp đảm bảo quỹ nhà ở xã hội phục vụ đúng nhu cầu của người thu nhập thấp và công nhân, mà còn nâng cao tính minh bạch trong quá trình phát triển nhà ở, đồng thời hạn chế tình trạng mua đi bán lại hay đầu cơ trục lợi giá.
Hiện tại, theo Nghị định 16/2022, các hành vi như bán, cho thuê hoặc cho thuê mua nhà ở xã hội không đúng đối tượng, hoặc cho thuê lại, chuyển nhượng trái quy định, đã có mức phạt từ 40 đến 120 triệu đồng. Tuy nhiên, Nghị định hiện hành chưa quy định cụ thể về trường hợp người thuê hoặc thuê mua không sử dụng căn hộ để ở mà dùng sai mục đích. Dự thảo nghị định lần này đã bổ sung quy định rõ ràng cho nhóm vi phạm này với khung phạt 80-120 triệu đồng, nhằm lấp đầy khoảng trống pháp lý và bảo đảm nhà ở xã hội được sử dụng đúng mục tiêu ban đầu.
