Đề xuất Nhà nước thu hồi đất khi một nửa chủ sở hữu đồng ý

Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề xuất giảm tỷ lệ đồng thuận thu hồi đất từ 75% xuống 50%.

## Đề Xuất Giảm Tỷ Lệ Đồng Thuận Thu Hồi Đất: Giải Pháp Nào Cho Các Dự Án Kinh Tế?

**Hà Nội** – Tại phiên thảo luận tổ sáng ngày 19/11, vấn đề tỷ lệ đồng thuận trong thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội đã trở thành tâm điểm tranh luận sôi nổi giữa các đại biểu Quốc hội. Trong bối cảnh Chính phủ đề xuất bổ sung ba trường hợp thu hồi đất mới, trong đó có điều kiện chủ đầu tư đạt thỏa thuận trên 75% diện tích và số lượng người sử dụng đất, nhiều ý kiến lo ngại về tính khả thi và tác động đến quyền lợi người dân.

### Khó Khăn Của Tỷ Lệ 75% Và Đề Xuất Giảm Mức Đồng Thuận

Ông Đỗ Đức Hồng Hà, Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, là một trong những người đầu tiên bày tỏ sự băn khoăn về con số 75%. Theo ông Hà, đạt được mức đồng thuận này là “rất khó” trong thực tế, đặc biệt đối với các dự án quy mô lớn, ảnh hưởng đến nhiều hộ dân. Ông nhấn mạnh rằng việc thu hồi đất trước khi có phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư rõ ràng sẽ dễ dàng dẫn đến bức xúc, khiếu kiện, từ đó làm “tắc nghẽn” và kéo dài thời gian triển khai dự án.

Để tháo gỡ nút thắt này, ông Hà đã đề xuất giảm tỷ lệ đồng thuận của người có đất xuống còn 50%. Tuy nhiên, điều kiện đi kèm là phải có phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự kiến đã được công khai lấy ý kiến. Chỉ những trường hợp đặc biệt do Chính phủ quyết định thu hồi đất theo đề nghị của UBND cấp tỉnh mới có thể ngoại lệ.

Cùng quan điểm, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Văn Quảng cũng khẳng định người dân luôn muốn biết rõ về quyền lợi và phương án bồi thường trước khi đưa ra quyết định giao đất. Ông Quảng nhận định: “Rất khó có chuyện người dân đồng ý thu hồi khi chưa biết họ được bồi thường ra sao” và đề nghị Quốc hội cân nhắc kỹ tính khả thi của tỷ lệ 75%.

### Băn Khoăn Về Tiêu Chí Kép Và Giá Bồi Thường

Ngoài tỷ lệ đồng thuận, Phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Chí Cường còn bày tỏ lo ngại về việc áp dụng đồng thời hai điều kiện: “trên 75% diện tích và hơn 75% chủ đất”. Ông Cường giải thích rằng hai tiêu chí này có thể vênh nhau trong thực tế. Chẳng hạn, 75% chủ đất đồng ý nhưng diện tích đất lại không lớn, hoặc đạt 75% diện tích nhưng số lượng chủ đất không nhiều. Ông kiến nghị chỉ nên sử dụng một trong hai tiêu chí để tránh vướng mắc khi thực hiện.

Một số đại biểu khác dù ủng hộ tỷ lệ 75% nhưng lại tập trung vào vấn đề giá bồi thường. Giáo sư Hoàng Văn Cường, nguyên Phó hiệu trưởng Đại học Kinh tế Quốc dân, cảnh báo rằng nếu 75% diện tích được thỏa thuận với một mức giá, trong khi 25% còn lại bị cưỡng chế thu hồi lại áp dụng theo bảng giá khác, rất dễ phát sinh khiếu kiện. Ông đề xuất mức đền bù cho 75% diện tích được thỏa thuận trước không được thấp hơn giá đất tại bảng giá nhân với hệ số điều chỉnh, và 25% diện tích cưỡng chế cũng cần được bồi thường tương đương.

Giáo sư Nguyễn Anh Trí, Ủy viên kiêm nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, lại đưa ra một đề xuất khác biệt: nên có “hệ số phạt” đối với các trường hợp bị cưỡng chế thu hồi đất. Ông Trí chỉ ra thực tế từng có những trường hợp người nhận đền bù sau lại được mức cao hơn, gây bất công. Ông dẫn chứng dự án y tế bị chậm trễ 7-8 năm chỉ vì 3 hộ dân kiên quyết không di dời, dù hàng nghìn hộ khác đã đồng thuận. Dù vậy, ông Trí vẫn đồng ý rằng giá đất phải do Nhà nước quyết định, nhưng chủ đất cũng nên có quyền tham gia ở một chừng mực nhất định, bởi đây là tài sản lớn của nhiều hộ dân. Ông đề xuất một khung giá tối đa, tối thiểu để chủ đất đưa ra yêu cầu bồi thường trong giới hạn này, và Nhà nước sẽ điều tiết thông qua thuế khi người dân nhận tiền bồi thường.

### Hướng Tới Quyết Định Quan Trọng

Những ý kiến đa chiều này cho thấy sự phức tạp và tầm quan trọng của dự thảo Nghị quyết về cơ chế tháo gỡ khó khăn trong thi hành Luật Đất đai. Dự kiến, Quốc hội sẽ tiếp tục thảo luận tại hội trường vào ngày 1/12 trước khi biểu quyết thông qua vào ngày 11/12. Quyết định cuối cùng sẽ có ý nghĩa lớn trong việc cân bằng giữa nhu cầu phát triển kinh tế, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân và thúc đẩy hiệu quả các dự án công trình quốc gia.