Đề xuất miễn giấy phép xây dựng nhà ở dưới 7 tầng ở đô thị

Đại biểu Đinh Ngọc Minh đề xuất miễn giấy phép xây dựng nhà ở dưới 7 tầng tại đô thị, giảm gánh nặng chi phí.

## Đề xuất Miễn Giấy Phép Xây Dựng Nhà Đô Thị: Lợi Ích Kinh Tế và Thách Thức Quản Lý

**Hà Nội** – Trong phiên thảo luận về Luật Xây dựng (sửa đổi) diễn ra vào sáng 14/11, một kiến nghị đáng chú ý về việc đơn giản hóa thủ tục cấp phép xây dựng đã được ông Đinh Ngọc Minh, Ủy viên kiêm nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính, đưa ra. Ông đề xuất mở rộng diện miễn giấy phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng tại khu vực đô thị, động thái được kỳ vọng sẽ giảm bớt đáng kể gánh nặng chi phí và thủ tục cho người dân.

Theo bản dự thảo luật hiện hành, Chính phủ đã trình Quốc hội phương án tinh giản quy trình xin cấp phép và nới rộng đối tượng công trình được miễn. Tuy nhiên, phạm vi miễn phép trong dự thảo chỉ giới hạn ở nhà ở nông thôn (nhà riêng lẻ, dưới 7 tầng) và các công trình sửa chữa, cải tạo không làm thay đổi kết cấu. Ông Minh nhận định rằng quy định này chưa thực sự tạo ra đột phá so với luật hiện hành.

Đại biểu Đinh Ngọc Minh nhấn mạnh sự cần thiết phải mở rộng quy định miễn giấy phép xây dựng sang các công trình nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng tại đô thị. Song song đó, ông đề xuất giao Bộ Xây dựng ban hành các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật chi tiết để đảm bảo chất lượng và an toàn. Thay vì từng hộ gia đình phải tự mình xin cấp phép, ông Minh gợi ý có thể ủy quyền cho các đơn vị tư vấn chịu hoàn toàn trách nhiệm pháp lý. Điều này, theo ông, sẽ giúp người dân tiết kiệm được nhiều thời gian, công sức và chi phí.

Đồng quan điểm về sự cần thiết phải đơn giản hóa thủ tục hành chính, ông Tạ Văn Hạ, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội, nhận định rằng giấy phép xây dựng hiện đang là một trong những rào cản lớn nhất. Ông Hạ kêu gọi cần mạnh dạn cắt giảm các thủ tục rườm rà, đồng thời bổ sung chế tài đủ mạnh để xử lý các hành vi buông lỏng giám sát của chính quyền cơ sở, đặc biệt là ở cấp xã, phường.

Thực tế hiện nay, thời gian cấp giấy phép xây dựng cho nhà ở riêng lẻ là 15 ngày, với các công trình khác là 20 ngày và không quá 30 ngày đối với công trình cấp I, II, tính từ khi nhận đủ hồ sơ hợp lệ.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích tiềm năng từ việc đơn giản hóa, nhiều đại biểu cũng bày tỏ lo ngại sâu sắc về khả năng quản lý của chính quyền địa phương nếu chuyển sang hình thức hậu kiểm (kiểm tra sau khi thi công). Bà Nguyễn Thị Việt Nga, Phó trưởng đoàn đại biểu Hải Phòng, chỉ ra rằng cán bộ cấp xã thường thiếu chuyên môn sâu về lĩnh vực xây dựng và phần lớn là kiêm nhiệm. Bà lo ngại về việc không đủ nhân lực để giám sát hiệu quả, phát hiện kịp thời các công trình vi phạm, đặc biệt trong bối cảnh thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Bà Nga dẫn chứng thực trạng vi phạm trật tự xây dựng, bao gồm các công trình không phép, sai phép, lấn chiếm vỉa hè, đất công, vượt tầng hay thay đổi công năng, vẫn còn phổ biến ở nhiều nơi. Bà nhấn mạnh: “Nhiều công trình không được phát hiện từ sớm, chỉ khi xây gần xong hoặc hoàn thiện mới bị xử lý.” Để khắc phục tình trạng này, bà Nga đề xuất bổ sung cơ chế tăng cường hậu kiểm, đồng thời quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp xã và người đứng đầu trong việc kiểm tra, xử lý vi phạm xây dựng ngay từ giai đoạn đầu.

Tiếp tục ý kiến về hậu kiểm, ông Phạm Văn Hòa (Hội Luật gia Đồng Tháp) khẳng định chuyển sang hình thức hậu kiểm là cần thiết nhưng chính quyền địa phương vẫn phải giữ trách nhiệm trong suốt quá trình xây dựng. Ông dẫn chứng vụ việc xây dựng nhầm nhà trên đất của người khác tại Hải Phòng như một minh chứng cho thấy sự thiếu sót trong việc xác định vị trí lô đất hợp pháp của cán bộ địa chính. Ông Hòa kiến nghị việc hậu kiểm công trình xây dựng có thể được chia thành các giai đoạn, tiến hành theo từng phần trong quá trình thi công, nhằm hạn chế tối đa thiệt hại cho người dân và nguồn lực nhà nước nếu phát hiện vi phạm.

Tổng thể, cuộc thảo luận đã hé lộ một bức tranh đa chiều về cải cách thủ tục xây dựng: một bên là mong muốn giảm gánh nặng hành chính và chi phí cho người dân, một bên là thách thức lớn trong việc đảm bảo trật tự và chất lượng xây dựng thông qua cơ chế quản lý và giám sát hiệu quả.