Giá nhà ở nhiều đô thị lớn tăng vượt khả năng chi trả do đầu cơ, quy hoạch thiếu minh bạch. Bộ Xây dựng đang hành động.

## Giá nhà tăng vọt vượt khả năng chi trả: Bộ Xây dựng thừa nhận thực trạng, đề xuất loạt giải pháp cấp bách

Giá nhà ở tại các đô thị lớn của Việt Nam đang tăng trưởng nóng, vượt xa khả năng tài chính của phần đông người dân, một phần do tình trạng đầu cơ và thiếu minh bạch trong thông tin quy hoạch. Bộ Xây dựng đã chính thức nhìn nhận vấn đề này, đồng thời đưa ra các giải pháp đồng bộ nhằm ổn định thị trường bất động sản.

### Thách thức về khả năng sở hữu nhà ở

Trong phản hồi gửi Bộ Xây dựng, cử tri tỉnh Quảng Trị đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc giá đất và nhà ở tại trung tâm hành chính mới tăng vọt sau khi hợp nhất đơn vị hành chính cấp tỉnh, gây ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống sinh hoạt của người dân.

Bộ Xây dựng thừa nhận rằng, trong những năm gần đây, thị trường bất động sản tại nhiều địa phương, đặc biệt là các đô thị lớn và khu vực có tốc độ đô thị hóa nhanh, đã có những diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn. Giá nhà ở liên tục tăng cao, khiến giấc mơ sở hữu tổ ấm trở nên xa vời hơn đối với người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp, trung bình hoặc hưởng lương cố định.

### Thực trạng giá và sự mất cân đối thị trường

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, trong 9 tháng đầu năm, giá căn hộ trung bình tại Hà Nội và TP.HCM dao động từ 70-80 triệu đồng/m2, tăng gần 6% so với thời điểm đầu năm. Đáng chú ý, một số dự án hạng sang còn ghi nhận mức giá vượt ngưỡng 150 triệu đồng/m2. Những con số này phản ánh một mặt bằng giá nhà đất duy trì ở mức rất cao, không tương xứng với thu nhập bình quân của đa số cư dân đô thị và thường không theo đúng quy luật cung – cầu thị trường.

Các đơn vị nghiên cứu thị trường cũng có chung nhận định. Viện Nghiên cứu Đánh giá Thị trường Bất động sản Việt Nam (VARS IRE) cho biết, khoảng 80% căn hộ chào bán tại TP.HCM hiện có giá trên 80 triệu đồng/m2. Trong khi đó, phân khúc nhà ở bình dân – vốn là nền tảng của thị trường – đã gần như vắng bóng trong ba năm qua. Tương tự, CBRE ghi nhận trong quý gần nhất, 90% nguồn cung mở bán mới tại TP.HCM và Hà Nội thuộc phân khúc cao cấp, với giá trung bình đạt 87-90 triệu đồng/m2, tăng đáng kể 30-40% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy cấu trúc sản phẩm đang bị chi phối bởi xu hướng đầu tư hơn là đáp ứng nhu cầu ở thực.

### Nguyên nhân cốt lõi dẫn đến méo mó thị trường

Bộ Xây dựng chỉ ra rằng, những biến động bất thường trên thị trường nhà ở xuất phát từ nhiều nguyên nhân đan xen. Một là, công tác quy hoạch và quản lý phát triển đô thị còn thiếu đồng bộ, dẫn đến sự mất cân đối nghiêm trọng trong nguồn cung nhà ở giữa các phân khúc. Nhiều dự án tập trung vào các khu vực trung tâm hoặc nơi có hạ tầng phát triển, bỏ ngỏ nhu cầu về nhà ở phù hợp túi tiền. Hai là, tình trạng đầu cơ, thổi giá và giao dịch theo tin đồn vẫn diễn ra phổ biến, liên tục đẩy giá nhà lên cao, vượt xa khả năng chi trả của đại bộ phận người dân.

### Các giải pháp cấp bách và chiến lược dài hạn

Đối mặt với thực trạng này, Bộ Xây dựng đang khẩn trương phối hợp với các địa phương để rà soát lại quy hoạch, đồng thời tháo gỡ các vướng mắc pháp lý nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án nhà ở thương mại và nhà ở xã hội. Cơ quan này cũng đề xuất hoàn thiện chính sách tín dụng nhà ở, định hướng dòng vốn ưu tiên cho các dự án phục vụ nhu cầu ở thực, thay vì khuyến khích đầu cơ ngắn hạn. Đặc biệt, việc công khai, minh bạch thông tin về quy hoạch, giá bán và tình trạng giao dịch được xem là yếu tố then chốt để lập lại trật tự thị trường.

Về lâu dài, Bộ Xây dựng sẽ tập trung hoàn thiện các văn bản hướng dẫn chi tiết Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản mới, đảm bảo khung pháp lý được triển khai thống nhất từ đầu năm 2026. Một dự án trọng điểm khác là xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về thị trường bất động sản, liên kết với hệ thống thông tin đất đai, nhằm công khai tiến độ, giá bán và tình trạng pháp lý của từng dự án. Song song đó, chương trình phát triển ít nhất một triệu căn nhà ở xã hội giai đoạn 2025–2030 sẽ được đẩy mạnh, với các chính sách ưu đãi về đất đai, tín dụng và thủ tục đầu tư dành cho doanh nghiệp tham gia.

### Hướng tới sự ổn định và phát triển bền vững

Bộ Xây dựng khẳng định, việc bình ổn thị trường nhà ở không thể chỉ dựa vào các biện pháp hành chính mang tính nhất thời, mà cần một chiến lược phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp bất động sản và hệ thống tài chính. Khi các quy định về minh bạch thông tin, quy hoạch và tín dụng được thực thi một cách hiệu quả, thị trường sẽ dần tự điều chỉnh, tiến tới trạng thái cân bằng và phát triển bền vững, đáp ứng tốt hơn nhu cầu ở thực của người dân.

Cơ quan này kỳ vọng rằng, quá trình triển khai đồng bộ các giải pháp sẽ góp phần ổn định thị trường bất động sản, đưa mặt bằng giá nhà về mức phù hợp hơn với thu nhập của đại bộ phận người dân. Qua đó, nâng cao khả năng tiếp cận và sở hữu nhà ở, đồng thời đóng góp vào việc giữ vững an sinh xã hội và ổn định kinh tế vĩ mô của đất nước.