Bộ trưởng Trần Đức Thắng: Cơ sở dữ liệu đất đai cơ bản hoàn tất năm nay, hoàn thiện toàn bộ vào 2026.

### Hoàn Thiện Cơ Sở Dữ Liệu Đất Đai Quốc Gia: Mục Tiêu 2026 và Những Trăn Trở Triển Khai

**Hà Nội, ngày 30/10** – Tại phiên thảo luận về kinh tế – xã hội diễn ra vào chiều 29/10, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) Trần Đức Thắng đã công bố thông tin quan trọng về tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia. Theo Bộ trưởng, hệ thống dữ liệu thiết yếu này dự kiến sẽ cơ bản hoàn thiện trong năm nay và đi vào vận hành đầy đủ vào năm 2026, mở ra kỳ vọng biến đất đai thành động lực phát triển mạnh mẽ.

Phát biểu trước Quốc hội, ông Thắng nhấn mạnh rằng Bộ NN&PTNT đang phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan để tham mưu Chính phủ trình Quốc hội nhiều nội dung cấp bách. Các đề xuất này nhằm tháo gỡ vướng mắc về quản lý đất đai và khoáng sản, đồng thời cắt giảm các thủ tục hành chính rườm rà cùng điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Việc hoàn thành cơ sở dữ liệu đất đai, kết hợp với dự thảo nghị quyết tháo gỡ khó khăn khi thi hành Luật Đất đai 2024 (nếu được thông qua), được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng vững chắc, đưa đất đai trở thành nguồn lực then chốt cho sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Để hiện thực hóa mục tiêu này, Bộ NN&PTNT đang tích cực xây dựng và làm sạch dữ liệu. Cơ sở dữ liệu đất đai được tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm bản đồ địa chính, hồ sơ đăng ký và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng, số liệu thống kê, kiểm kê, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất. Đến nay, ở cấp trung ương, Bộ đã hoàn thiện 4 dữ liệu thành phần quan trọng: hiện trạng sử dụng đất cấp vùng và toàn quốc, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất, khung giá đất, và kết quả điều tra cơ bản về đất đai. Tuy nhiên, các khối dữ liệu này vẫn cần được cập nhật liên tục để đảm bảo tính phù hợp với các quy định hiện hành.

Ở cấp địa phương, 34 tỉnh, thành phố đã đạt được tiến bộ đáng kể khi xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính cho hơn 70% đơn vị hành chính cấp xã. Các địa phương này cũng đã hoàn thành dữ liệu thống kê, kiểm kê đất đai (hiện trạng sử dụng) và cơ sở dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp tỉnh. Song song đó, việc sàng lọc để thiết lập mã định danh duy nhất cho từng thửa đất đang được triển khai, cùng với việc kết nối liên thông giữa cơ quan đăng ký đất đai với ngành thuế và Cổng dịch vụ công quốc gia, hứa hẹn một hệ thống quản lý đồng bộ và hiệu quả.

Trong bối cảnh đó, một chiến dịch quốc gia nhằm làm giàu và làm sạch dữ liệu đất đai đã được triển khai trong hai tháng, dự kiến kết thúc vào cuối tháng 11/2025. Tuy nhiên, phương thức thực hiện của chiến dịch này đã gây ra một số tranh cãi. Cụ thể, tại Hà Nội, một số phường, xã đã yêu cầu người dân nộp bản sao sổ đỏ và thẻ căn cước công dân của chủ sử dụng đất, sở hữu nhà ở. Điều này đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều từ dư luận và các đại biểu Quốc hội.

Phản ứng trước cách làm này, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ quan ngại. Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) chỉ ra rằng sổ đỏ và căn cước công dân đều là giấy tờ do Nhà nước cấp và đã có trên hệ thống của cơ quan quản lý. Việc phát phiếu thu thập thông tin tận nhà không chỉ lãng phí thời gian mà còn dấy lên lo ngại về việc lưu trữ và sử dụng những giấy tờ cá nhân nhạy cảm này. Ông Đồng đề nghị các cơ quan quản lý cần xem xét lại phương pháp và hướng dẫn người dân hoàn tất thủ tục đúng quy định, thay vì yêu cầu tất cả các hộ dân phải nộp giấy tờ.

Cùng chung quan điểm, ông Phạm Văn Hòa (Hội Luật gia Đồng Tháp) ủng hộ sự cần thiết của việc làm sạch dữ liệu để đảm bảo quản lý không sai sót, tạo thuận lợi cho việc tích hợp dữ liệu và giảm thủ tục hành chính. Tuy nhiên, ông Hòa cũng nhấn mạnh rằng việc người dân phải tự cung cấp các giấy tờ, thông tin đã thể hiện những bất cập trong công tác quản lý đất đai và nhà ở hiện hành. Ông kiến nghị cần có giải pháp tối ưu hơn để tránh gây phiền hà, giúp người dân yên tâm.

Những hạn chế hiện tại của cơ sở dữ liệu đất đai cũng đã được Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá tại cuộc họp ngày 15/10. Theo Phó Thủ tướng, việc xây dựng, quản lý và vận hành hệ thống này còn lỏng lẻo và thiếu dữ liệu. Số liệu hiện có cũng chưa chính xác, chưa đạt yêu cầu về tính “sạch, sống và cập nhật liên tục”. Hậu quả là dữ liệu đất đai hiện nay không đáp ứng được các nhu cầu tối thiểu như theo dõi biến động giá, quản lý mục đích sử dụng hay cập nhật thông tin đo đạc, bản đồ.

Rõ ràng, việc hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia là một dự án trọng điểm, mang lại nhiều lợi ích chiến lược cho sự phát triển bền vững của đất nước. Mặc dù đã có những bước tiến đáng kể ở cả cấp trung ương và địa phương, những thách thức về chất lượng dữ liệu và phương thức triển khai, đặc biệt là sự tương tác với người dân, vẫn đòi hỏi sự điều chỉnh và hoàn thiện. Để mục tiêu biến đất đai thành nguồn lực phát triển thực sự thành hiện thực vào năm 2026, cần có sự phối hợp chặt chẽ, giải pháp linh hoạt và minh bạch, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người dân.