Nghị định 291 quy định phí sử dụng đất bổ sung 3,6%/năm, giảm đáng kể so với mức 5,4% từng được đề xuất.
## Nghị định 291: Mức Thu Bổ Sung Tiền Sử Dụng Đất Giảm Sâu, Hỗ Trợ Đồng Bào Dân Tộc Thiểu Số Chính Thức Có Hiệu Lực
**Hà Nội** – Chính phủ vừa ban hành Nghị định 291, một văn bản pháp lý quan trọng có hiệu lực từ ngày 6/11, sửa đổi một số điều của Nghị định 103 về tiền sử dụng đất và tiền thuê đất. Điểm nổi bật nhất của quy định mới này là việc giảm mức thu tiền sử dụng đất bổ sung xuống 3,6% mỗi năm trên số tiền phải nộp, thay vì mức 5,4% đã từng được đề xuất trước đó.
Theo Nghị định 291, khoản thu bổ sung hàng năm đối với tiền sử dụng đất được ấn định ở mức 3,6%, đánh dấu một sự điều chỉnh đáng kể so với tỷ lệ 5,4% trước đây. Thời gian tính khoản thu này được xác định rõ ràng, bắt đầu từ thời điểm nghĩa vụ tài chính phát sinh cho đến ngày làm việc thứ 8 kể từ khi quyết định giá đất được ban hành. Để đảm bảo tính minh bạch và đẩy nhanh tiến độ, các cơ quan nhà nước có tối đa 180 ngày để hoàn tất việc xác định giá đất cụ thể, làm cơ sở chính xác cho việc tính toán tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất.
Một điểm mới quan trọng khác là Nghị định 291 cho phép người sử dụng đất tiến hành tính toán lại các khoản tiền bổ sung đã nộp theo quy định của Nghị định 103 trước đây. Nếu sau khi tính lại, số tiền phải nộp thực tế cao hơn, người sử dụng đất có trách nhiệm nộp thêm phần chênh lệch. Ngược lại, nếu số tiền phải nộp thấp hơn, phần tiền thừa sẽ được khấu trừ vào các nghĩa vụ tài chính khác như tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất. Trường hợp không còn khoản nào để khấu trừ, số tiền dư sẽ được hoàn trả theo quy định của ngân sách nhà nước.
Bên cạnh những điều chỉnh về tiền sử dụng đất, Nghị định còn bổ sung chính sách hỗ trợ đặc biệt cho hộ gia đình, cá nhân là người dân tộc thiểu số thuộc diện nghèo hoặc cận nghèo. Cụ thể, khi các đối tượng này được Nhà nước cho thuê đất lần đầu để phục vụ sản xuất, kinh doanh tại các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, họ sẽ được hưởng chính sách giảm 50% tiền thuê đất cho toàn bộ thời gian thuê.
Trước khi Nghị định 291 chính thức được ban hành, Bộ Tài chính đã đưa ra hai phương án về mức thu bổ sung: giữ nguyên 5,4% hoặc điều chỉnh xuống 3,6%. Phương án bãi bỏ hoàn toàn khoản thu này không được lựa chọn vì việc loại bỏ cần phải được quy định trực tiếp trong Luật Đất đai.
Quy định về thu tiền bổ sung đã vấp phải nhiều ý kiến trái chiều từ giới chuyên gia và các doanh nghiệp bất động sản trong thời gian dài, bị đánh giá là bất hợp lý. Thực tế cho thấy, sự chậm trễ trong quá trình xác định nghĩa vụ tài chính thường xuất phát từ phía cơ quan nhà nước, nhưng gánh nặng chi phí phát sinh lại đổ dồn lên vai người dân và doanh nghiệp. Trong khi đó, tiền sử dụng đất vốn là một khoản đầu tư trả trước, đã được tính vào giá bán sản phẩm bất động sản. Việc truy thu thêm không chỉ làm tăng chi phí mà còn đẩy gánh nặng tài chính sang người mua nhà, từ đó làm giảm khả năng tiếp cận nhà ở và gây ra tình trạng lệch pha cung – cầu trên thị trường. Trước những lo ngại này, TP.HCM cùng một số địa phương khác cũng từng đề xuất bãi bỏ khoản thu này, hoặc ít nhất là chỉ áp dụng đối với những dự án đã đưa đất vào kinh doanh và đã thu tiền từ khách hàng.
Việc ban hành Nghị định 291 với mức thu bổ sung được điều chỉnh giảm, cùng với các quy định cụ thể về thời gian tính và cơ chế xử lý tiền đã nộp, cho thấy nỗ lực của Chính phủ trong việc giải quyết những vướng mắc, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp. Cùng với chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, Nghị định được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy sự minh bạch, công bằng trên thị trường bất động sản và đảm bảo an sinh xã hội.
